We brainstormen ons suf en willen dan heel creatief zijn, maar we bedenken het liefst concrete en direct toepasbare ideeën. Jammer. Gekke en vage ideeën kunnen namelijk tijdens het brainstormen veel meer opleveren en stimuleren je verbeeldingskracht. Want die halen je uit het patroon van wat je al doet en deed. Dat vergroot tijdens het brainstormen de kans op nieuwe onderscheidende producten, diensten of processen.
Inhoud
Vierkante wielen
Hoe zorg je ervoor dat de (hydraulische) vering van een vliegtuig beter wordt? Zodat, tijdens de landing, het gehobbel op een wat minder onderhouden landingsbaan prettiger aanvoelt?
Een idee kan zijn: door de wielen vanaf nu vierkant te maken. De meeste mensen vinden dit een gek idee. Ze gaan er meteen van uit dat dit totaal niet werkbaar is. Toch brengt het je tijdens het brainstormen op een nieuwe denkrichting.
Je zult namelijk iets moeten bedenken om die plotselinge klap op te vangen waarmee het vliegtuig neerkomt nadat je een van de vier hoeken passeert. Dit gekke idee zorgt tijdens het brainstormen voor een nieuw uitgangspunt en helpt je hersenen bij het bedenken van nieuwe onderscheidende ideeën.
Toververf
Ik was laatste een muur wit aan het verven. Dat moest twee keer om een goede dekking te krijgen. De tweede keer wist ik soms niet meer waar ik gebleven was. Met als gevolg dat ik een stuk (denk ik) weer opnieuw deed, dat kostte tijd en verf.
Stel nu toch dat de tweede laag reageert op de eerste laag en automatisch een volledig andere kleur laat zien, bijvoorbeeld groen. En dat die kleur later gewoon weer de kleur wordt die het moet worden (wit). Een soort van toververf.
Ook in dit voorbeeld bedenk je iets waarvan je in eerste instantie denkt dat het niet kan, een gek idee. Toch dwing je jezelf, met dit gekke idee, om op nieuwe ideeën te komen die je wellicht eerder niet bedacht had.
De zingende fietsband
De bekende lekke fietsband. Stel dat de band begint te fluiten of zingen zodra er een ‘hoe – klein – dan – ook – lekje’ ontstaat. Je weet meteen wanneer het lekje ontstaat en je kunt actie ondernemen voordat ie helemaal plat is. Bovendien kun je horen waar het lekje zit en hoef je niet aan de slag met water om die bubbeltjes op te zoeken. Dit nieuwe uitgangspunt zet aan tot nieuwe denkrichtingen.
Voordelen van gekke ideeën tijdens het brainstormen
01. Je wordt uit je normale denkpatronen gehaald. Hierdoor krijg je ruimte voor nieuwe denk – en oplossingsrichtingen. Misschien bestaan ze al ergens op deze aarde, maar kan het voor jouw organisatie veel betekenen.
02. Je daagt je organisatie uit. Hoe meer je een organisatie ‘uitdaagt’, ‘uitrekt’ of ‘stretcht’ hoe groter de kans is dat je ideeën bedenkt die eerder nog niet bedacht had. Dit is nodig: als je blijft doen wat je deed, dan krijg je wat je al had.
03. Je traint jezelf en de organisatie in verbeeldingskracht. Verbeeldingskracht is nodig om problemen vanuit andere hoeken te kunnen onderzoeken. Daardoor neemt de kans op originele en onderscheidende oplossingen toe.
04. De kans op succesvolle nieuwe producten en diensten neemt toe. Het gaat bij brainstormen en creatief denken altijd over het zoveel mogelijk ideeën bedenken. Ongeacht wat je van die ideeën vindt: concreet, gek, vaag etc. De hoeveelheid in combinatie met niet voor de hand liggende ideeën zorgt ervoor dat je op de nog niet eerder bedachte ‘parels’ komt.
Tips om effectief te brainstormen
01. Oordeel niet over ideeën. Gekke ideeën zijn er om uit de gangbare denkpatronen te komen. Een gek idee zoals een zingende fietsband brengt je op nieuwe richtingen.
02. Voorkom sociale druk tijdens het brainstormen. Laat alle deelnemers onafhankelijk van elkaar denken door bijvoorbeeld zonder op anderen te letten hun gekke ideeën te noteren, te tekenen of mindmaps te maken.
03. Gebruik verbeeldingskracht. Zoek juist ‘ideegrenzen’ op zodat je weet hoe het voelt. De eerder genoemde ‘toververf’ zoekt de grenzen op.
04. Er zijn veel technieken om tot niet voor de hand liggende (rare en vage) ideeën te komen. Het aanpassen van een bestaande eigenschap is een bekende. Dus van een rond wiel een vierkant wiel maken. Van een band die dicht is zodat er geen lucht uit kan, juist een band maken van poreus materiaal. Van verf die één kleur heeft juist verf ‘twee’ kleuren meegeven etc.
05. Besteed na het denken ruim de tijd aan het ‘dichter bij brengen’ van de ideeën naar de dagelijkse praktijk. De truc is: vraag je af wat je probeert te bereiken met het gekke idee. De zingende fietsband: wat probeer ik met een zingende fietsband te bereiken? Hij communiceert. Stel nu de vraag: op welke andere manieren zou de band kunnen communiceren? Misschien kun je een luchtdruksensor gebruiken. Het gekke idee wordt zo tastbaarder.
Een creatieve werkplek vraagt zelfs om gekke ideeën
Wist je trouwens dat het managen van creativiteit binnen organisaties is gestoeld op gekke ideeën die vaak door het management als tegennatuurlijk worden ervaren. Sterker nog, als je als organisatie effectief wil inzetten op creativiteit, vernieuwing en effectief wil brainstormen helpt het vooral om mensen aan te nemen die moeite hebben om aan te leren ‘hoe het hoort’. Robbert Sutton heeft hierover een interessant stuk geschreven in de Harvard Business Review met als toepasselijke titel “The wierd rules of creativity”.
Over de auteur
Rex Bierlaagh is een resultaatgericht creatief denkexpert. Als trainer, coach, facilitator, bestuurder én meewerkend voorman heeft hij ruime ervaring op het gebied van ‘hands-on’ Innovatie Management, het begeleiden van denksessies, van product en dienstontwikkelingsprojecten en het opbouwen van ondernemende teams. Hij heeft een passie voor Design Thinking en zakelijk creatief denken. “Ik krijg twinkels in mijn ogen als mensen weer “kinderlijk” creatieve ideeën durven te bedenken”.
