Subvocaliseren: De stille vijand van snellezen?

Subvocaliseren: de onzichtbare rem op je leessnelheid. Ontdek hoe je het kunt verminderen!
Door: Bas Hoorn

Subvocaliseren is het ‘uitspreken’ van woorden in je hoofd tijdens het lezen. Het is een gewoonte die we als kinderen ontwikkelen. Hoewel het nuttig kan zijn voor het begrijpen en onthouden van informatie, kan het ook je leessnelheid vertragen. Maar hoe lees je niet hardop in je hoofd? Maak je geen zorgen, er zijn technieken om subvocalisatie te verminderen als het je leesvaardigheid belemmert.

Wat is subvocaliseren?

Het is die innerlijke stem die je hoort wanneer je leest. Technisch gezien is het een vorm van stille articulatie, waarbij je in feite de woorden ‘uitspreekt’ in je hoofd zonder geluid te maken. Het kan zelfs voorkomen dat je met je lippen meebeweegt zonder de woorden hardop uit te spreken.

Het is een manier van lezen die je waarschijnlijk al van jongs af aan doet. Misschien herinner je je nog hoe je leerde lezen, hardop, letter voor letter, woord voor woord. Na verloop van tijd hebben de meesten van ons geleerd om deze woorden in stilte ‘uit te spreken’, en zo is subvocaliseren ontstaan.

Subvocaliseren speelt een aanzienlijke rol in hoe we lezen. Het helpt ons om de woorden die we lezen te verwerken, ze betekenis te geven en te begrijpen. Maar het heeft ook invloed op hoe snel we lezen. Of je het nu beseft of niet, die innerlijke stem kan soms je leestempo vertragen.

In de volgende secties gaan we dieper in op hoe subvocaliseren je leessnelheid en begrip kan beïnvloeden, en geven we je enkele tips over hoe je het kunt verminderen als je denkt dat het je leesvaardigheid in de weg zit.

Subvocaliseren ontstaat als we leren lezen

Hoe ontstaat subvocaliseren?

Je vraagt je misschien af, waarom beginnen we eigenlijk met subvocaliseren? Het antwoord ligt in de manier waarop we leren lezen. Als kind leren we de letters van het alfabet, we leren ze hardop uit te spreken, en we verbinden ze met woorden. Al snel leren we om woorden en zinnen hardop te lezen. Dit proces, waarbij we de klanken verbinden met geschreven woorden, helpt ons om te begrijpen wat we lezen.

Als we beter worden in lezen, leren we om deze uitspraak in ons hoofd te doen, stil voor onszelf. We blijven de woorden ‘uitspreken’, maar nu doen we dat zonder geluid te maken. Dat is het moment waarop we beginnen te subvocaliseren. Het wordt een deel van onze leesgewoonten en het is iets dat de meesten van ons doen zonder er zelfs maar over na te denken.

Maar er zijn ook factoren die kunnen bijdragen aan hoeveel we subvocaliseren. Zo kan bijvoorbeeld de moeilijkheidsgraad van de tekst invloed hebben. Als je een moeilijk artikel of een complex boek leest, merk je misschien dat je meer subvocaliseert om de inhoud te begrijpen. Hetzelfde geldt wanneer je leest in een tweede taal.

Het is belangrijk om te weten dat subvocaliseren op zich geen ‘slechte’ gewoonte is. Het is gewoon een manier van lezen. Maar het kan wel effect hebben op je leessnelheid, en dat is iets waar we later in dit artikel op terugkomen.

Voordelen van subvocaliseren

Laten we eerst kijken naar de voordelen die subvocaliseren kan hebben. Subvocaliseren heeft namelijk ook positieve kanten, vooral als het gaat om leren en het verwerken van informatie.

Een van de grote voordelen van subvocaliseren is dat het kan helpen bij het leren en het onthouden van informatie. Wanneer we lezen, en vooral wanneer we leren, helpt het om de informatie op meerdere manieren te verwerken. Het ‘horen’ van de woorden in ons hoofd kan ons helpen om ze te herinneren en om de informatie te begrijpen.

Subvocaliseren kan ook bijdragen aan multisensorisch leren, een techniek waarbij meerdere zintuigen worden gebruikt om informatie te verwerken en te onthouden. Wanneer we subvocaliseren, gebruiken we niet alleen ons zicht om de woorden te lezen, maar ook ons gehoor (al is het dan in onze geest) om de woorden ’te horen’. Dit kan het leren en onthouden van de gelezen informatie versterken.

Bovendien kan subvocaliseren ons helpen om ons te concentreren op wat we lezen. Het kan ons helpen om ons af te sluiten voor afleidingen en ons te focussen op de tekst. Dit is vooral handig als we iets belangrijks of moeilijks lezen, waarvoor onze volledige aandacht vereist is.

Ten slotte kan subvocaliseren het lezen prettiger maken. Het kan ons helpen om ons in te leven in het verhaal, om de stem van de personages te ‘horen’, om de emoties en de sfeer van de tekst te voelen. Dit is vooral het geval bij het lezen van fictie, waar het ervaren van het verhaal vaak net zo belangrijk is als het begrijpen van de woorden.

Dus hoewel subvocaliseren soms gezien wordt als een obstakel voor snellezen, heeft het ook zijn voordelen. Maar wat gebeurt er als we te veel subvocaliseren?

Nadelen van subvocaliseren

Minder snelheid: Eén van de grootste nadelen van subvocaliseren is dat het je leessnelheid beperkt. Dit komt doordat je innerlijke stem de woorden ‘uitspreekt’ met de snelheid van normaal spreken, terwijl onze hersenen in staat zijn om informatie veel sneller te verwerken. Kortom, door te subvocaliseren lees je niet op volle snelheid.

Verminderde concentratie: Subvocaliseren kan vermoeiend zijn. Het constante ‘uitspreken’ van de woorden in je hoofd kan je energieniveau en daarmee je concentratie verminderen. Dit kan vooral problematisch zijn tijdens langdurige leessessies of studeren.

Verminderd overzicht en begrip: Subvocaliseren richt zich op individuele woorden en details, waardoor het overzicht en het algehele begrip van de tekst minder kan zijn. In plaats van naar het geheel te kijken, focus je op de afzonderlijke delen, wat je vermogen om de belangrijkste ideeën en concepten te herkennen kan beïnvloeden.

Minder efficiënte studietijd: Omdat subvocaliseren de snelheid waarmee je informatie absorbeert en verwerkt verlaagt, kan het je studietijd minder efficiënt maken. In plaats van snel door de stof te gaan en je te concentreren op de belangrijkste punten, besteed je mogelijk meer tijd aan het ‘uitspreken’ van de woorden in je hoofd.

Het is daarom belangrijk om bewust te zijn van je subvocalisatiegewoonten en om te leren hoe je deze kunt verminderen als je merkt dat ze je leessnelheid en efficiëntie in de weg zitten. In de volgende paragraaf zullen we een aantal strategieën bespreken die je daarbij kunnen helpen.

Wat zegt de wetenschap?

De inzichten van Steven Pinker

Steven Pinker is een invloedrijke cognitief psycholoog en taalkundige die zich heeft verdiept in de wondere wereld van taal en de menselijke geest. In zijn beroemde boek “The Language Instinct” heeft Pinker het diepgewortelde instinct voor taal, dat inherent is aan de menselijke cognitie, naar voren gebracht.

Hoewel Pinker niet uitgebreid op het onderwerp subvocalisatie heeft ingezoomd, suggereert zijn werk dat ervaren lezers in staat zijn snel en effectief te lezen zonder elk woord ‘in hun hoofd te zeggen’. Dit vormt een belangrijke basis voor het begrip dat subvocalisatie niet noodzakelijk is voor effectief lezen. Pinker’s inzichten impliceren dat ervaren lezers in staat zijn om direct de betekenis van woorden en zinnen te begrijpen zonder ze in hun hoofd uit te spreken, wat duidt op een meer efficiënt leesproces.

De bevindingen van Stanislas Dehaene

Stanislas Dehaene is een gerenommeerde neurowetenschapper wiens onderzoek zich richt op cognitieve psychologie, met name het begrip van lezen en bewustzijn. In zijn boek “Reading in the Brain: The New Science of How We Read”, onthult Dehaene hoe ons brein zich heeft aangepast om het geschreven woord te kunnen verwerken, ondanks dat het relatief recent is in de menselijke evolutie.

Volgens Dehaene bestaat het leesproces uit vier stadia: (1) visuele analyse van letters, (2) koppelen van letters aan gesproken geluiden (waar subvocalisatie een rol speelt), (3) koppelen van deze geluiden aan woordbetekenissen, en (4) bouwen van hogere niveaus van taalverwerking, zoals zinnen en verhalen. Hoewel subvocalisatie onderdeel kan zijn van het leesproces, vooral voor beginners, suggereert Dehaene’s werk dat ervaren lezers vaak in staat zijn om deze stappen te automatiseren en sneller te lezen zonder bewuste subvocalisatie. Dit impliceert dat subvocalisatie in het tweede stadium niet noodzakelijkerwijs vereist is voor een efficiënt leesproces bij ervaren lezers.

Hoe kun je subvocaliseren beperken?

Gelukkig zijn er strategieën die je kunt proberen om je subvocalisatie te verminderen en je leessnelheid te verhogen.

Een techniek is om jezelf te trainen om groepen woorden tegelijk te lezen in plaats van elk woord afzonderlijk. Dit wordt ook wel ‘chunking’ genoemd en hierin kun je worden getraind tijdens een cursus snellezen. Het idee is dat je je ogen traint om meerdere woorden tegelijk te zien en te begrijpen, in plaats van ze een voor een te ‘horen’ in je hoofd. Dit kan je helpen om sneller te lezen en minder te subvocaliseren.

Een andere techniek is om jezelf bewust te maken van je subvocalisatie en het bewust te proberen te verminderen. Dit kan zo simpel zijn als jezelf eraan herinneren om te stoppen met het ‘uitspreken’ van de woorden in je hoofd terwijl je leest. Het kan enige oefening vergen, maar het kan effectief zijn om je subvocalisatie te verminderen.

Onthoud dat het doel niet is om volledig te stoppen met subvocaliseren, maar om het te beheersen en te gebruiken op een manier die je leesvaardigheid ondersteunt.

Zoek balans

Het is duidelijk dat subvocaliseren zowel voordelen als nadelen heeft, en het kan een impact hebben op zowel je leessnelheid als je vermogen om informatie te verwerken en te onthouden.

Wat belangrijk is om te onthouden, is dat subvocaliseren op zich geen ‘slechte’ of ‘goede’ gewoonte is. Het is gewoon een manier van lezen die we hebben ontwikkeld als onderdeel van ons leerproces. Sommige mensen kunnen heel efficiënt subvocaliseren en vinden het nuttig voor hun begrip en hun vermogen om informatie te onthouden. Anderen kunnen merken dat subvocaliseren hun leessnelheid vertraagt en hun vermogen om te skimmen en te scannen belemmert.

Daarom is het doel niet om volledig te stoppen met subvocaliseren, maar om het te beheersen en te gebruiken op een manier die je leesvaardigheid ondersteunt. Dit kan betekenen dat je probeert je subvocalisatie te verminderen om sneller te lezen, of dat je het gebruikt wanneer het je helpt om te leren en te begrijpen. Het kan ook betekenen dat je verschillende strategieën uitprobeert om te zien wat voor jou het beste werkt. Als je jezelf hierin wil bekwamen kun je bij ons een snelleescursus volgen.

Veelgestelde vragen

Wat betekent subvocaliseren bij snellezen?expand_more

Subvocaliseren is het onbewust uitspreken van woorden in je hoofd tijdens het lezen. Dit kan de leessnelheid aanzienlijk vertragen. Door subvocaliseren te begrijpen en te beheersen, kun je je leesvaardigheid verbeteren en sneller informatie opnemen.

Hoe meet ik mijn leessnelheid?expand_more

Het is essentieel om je huidige leessnelheid te kennen voordat je begint met snelleestechnieken. Ontdek hoe snel je nu leest en gebruik deze kennis als uitgangspunt voor verbetering.

Snellezen, breintraining en mindmappen?expand_more

Snellezen is niet alleen een techniek; het is ook een vorm van breintraining. Door je brein te trainen, kun je de verbinding tussen ogen, brein en tekst optimaliseren. Bovendien kan mindmappen helpen bij het organiseren van informatie, wat het leesproces verder kan versnellen.

Effectieve snelleestechnieken en de Princeton-methode?expand_more

Er zijn verschillende snelleestechnieken beschikbaar die je kunnen helpen je leessnelheid te verhogen. Een opmerkelijke methode is de Princeton-methode, die unieke strategieën biedt. Daarnaast is het belangrijk om te begrijpen hoe tekstopmaak je leessnelheid kan beïnvloeden.

Abonneer je op onze kennisbank

Naam(Vereist)

Cursus Snellezen
Cursus Snellezen
Cursus Snellezen
Lees sneller met dieper begrip.
Lees sneller met dieper begrip.
Ook incompany en maatwerk.
Ook incompany en maatwerk.