Snellezen: 3 doorslaggevende factoren

Snellezen ontcijferd: Hou rekening met 3 factoren om met beter begrip je leestempo enorm te laten toenemen!
Door: Bas Hoorn

Ben je nieuwsgierig naar snellezen en hoe het je kan helpen om efficiënter te worden? Snellezen is een techniek die je leessnelheid aanzienlijk kan verhogen zonder het begrip te verliezen. Of je nu een student bent die studeert voor een examen, een professional die door rapporten moet bladeren, of gewoon iemand die graag leest, snellezen kan een waardevolle vaardigheid zijn. In onze cursus snellezen leer je dat er 3 doorslaggevende factoren zijn die van invloed zijn op jouw leestempo. In dit artikel lees je welke dit zijn.

3 factoren zijn van belang bij het snellezen

Als je overweegt om een training in snellezen en mindmapping te volgen, is het belangrijk om te begrijpen wat snellezen inhoudt en wat je ermee kunt bereiken. Snellezen is een vaardigheid die je helpt om efficiënter te lezen door de samenwerking van verschillende elementen.

Efficiënte oogbeweging

Snellezen begint met de manier waarop je naar tekst kijkt. Door bewezen snelleestechnieken te gebruiken, kun je efficiënter kijken en daardoor sneller lezen. Deze technieken helpen je ook om inefficiënte en vertragende oogbewegingen af te leren.

Gebruik van je brein

Waarnemen is één ding, maar begrijpen wat je waarneemt is een ander verhaal. Je brein is selectief en heeft tijd nodig om informatie te verwerken. Dit geldt ook voor tekst. De tijd die je brein nodig heeft om de informatie te verwerken, bepaalt grotendeels je leessnelheid.

Leesmateriaal

De snelheid waarmee je leest, hangt ook af van het materiaal dat je leest. Als een tekst veel onbekende woorden bevat of slecht is opgemaakt, kan dit je leessnelheid vertragen. Daarom spreken we liever over een ‘reading range’ dan over een vaste leessnelheid.

De factor: Kijken

Heb je ooit nagedacht over hoe je kijkt? Het is een complex proces dat je op verschillende manieren kunt uitvoeren. Bijvoorbeeld, als je fietst over klinkers in de stad, tril je constant, maar je blikveld blijft stabiel. Dit is een van de vele wonderen van je ogen, en het is essentieel voor de techniek van het snellezen.

Smooth pursuit

Als je een bewegend object volgt, zoals een wesp of een auto op de snelweg, gebruik je een techniek die bekend staat als ‘smooth pursuit’. Deze techniek is cruciaal voor snellezen omdat het je in staat stelt om snel en efficiënt door een tekst te bewegen. Hier maak je optimaal gebruik van als je leert snellezen.

Convergeren en divergeren

Je ogen kunnen zich focussen op een punt dichtbij (convergeren) of veraf (divergeren) in je blikveld. Bij het snellezen is het belangrijk om je tekst op ongeveer 50 cm afstand te houden en om te voorkomen dat je convergeren afwisselt met divergeren. Dezelfde afstand houden helpt je om de tekst beter te zien en sneller te lezen en geconcentreerd te blijven.

Vestibulo-oculaire reflex

Hoewel je je blik kunt fixeren op een punt terwijl je beweegt, is dit niet aan te raden bij snellezen. Het is beter om stil te zitten en je volledig te concentreren op de tekst die je leest. Een typisch voorbeeld van bewegen en lezen is bijvoorbeeld lezen als je in de auto met iemand meerijdt. Je kunt niet optimaal lezen en er is zelfs een grote kans dat je misselijk wordt. In de trein kun je daarentegen makkelijker lezen omdat de trein minder beweegt.

Saccades

Saccades zijn snelle, schokkerige oogbewegingen die je maakt als je een tekst van links naar rechts leest. Door efficiënt gebruik te maken van saccades, kun je je leessnelheid aanzienlijk verhogen. Je kunt een tekst bijvoorbeeld met 2 of 3 saccades per regel snellezen.

De ideale technieken voor snellezen

De beste technieken voor snellezen zijn gericht op het efficiënt gebruik van smooth pursuit en saccades. Door deze technieken aan te leren en te oefenen, kun je je leessnelheid aanzienlijk verhogen en meer informatie opnemen in minder tijd.

snellezen en blikveld

Foveaal, Parafoveaal en Periferie: De Drie Gezichtsvelden

Als je leest, gebruik je drie verschillende gezichtsvelden. Ten eerste is er de fovea, het midden van je netvlies, dat overeenkomt met ongeveer 2 graden van je blikveld. Ten tweede is er de parafovea, die de 5 graden links en rechts van de fovea beslaat. Ten slotte is er de periferie, het gebied buiten de parafovea.

Traditioneel lezen versus snellezen

Bij traditioneel lezen maken je ogen schokjes van 2 tot 3 graden, wat overeenkomt met ongeveer 8 tot 10 letters, afhankelijk van de afstand tot je boek. Maar betekent dit dat je niets waarneemt buiten deze letters? Niet echt. Tijdens zo’n schokje kunnen we zowel links als rechts informatie waarnemen. In feite kan je blikveld in totaal 12 tot 13 graden beslaan, wat overeenkomt met ongeveer 40 letters!

Optimaliseer je blikveld voor snellezen

Als je wilt snellezen, is het doel om zoveel mogelijk informatie waar te nemen binnen het blikveld van de fovea en parafovea. Afhankelijk van de opmaak van de tekst in je boek, kun je, als je 12 tot 13 graden van je blikveld gebruikt en op de juiste afstand van je boek zit, een regel in slechts twee tot drie stappen lezen. Dit is de kracht van snellezen!

De factor: Brein

Snellezen en mindmapping zijn meer dan alleen technieken, ze zijn een vorm van breintraining. Het gaat niet alleen om het bekijken van informatie, maar ook om het begrijpen ervan. Daarom is snellezen een manier om je hersenen optimaal te gebruiken.

Snellezen en de verwerking van informatiebrokken

De Amerikaanse neuropsycholoog George Miller introduceerde in de jaren ’50 de theorie van “The magical number 7”, ook bekend als Miller’s Law. Deze theorie stelt dat we ongeveer zeven eenheden of brokken informatie tegelijk kunnen verwerken.

De theorie is bijgesteld, maar het principe blijft

Hoewel het getal 7 niet vaststaat, is het realistischer om te zeggen dat we tussen de 5 en 9 brokken informatie kunnen verwerken. Recente studies tonen aan dat ons werkgeheugen tijdens het snellezen slechts drie tot vier brokken informatie tegelijk verwerkt.

Wat is een brok of een chunk bij snellezen?

Een brok, ook wel een chunk genoemd, is een samenhangend bundeltje informatie dat we waarnemen binnen het blikveld van de fovea en parafovea. Een chunk is in de praktijk een lang woord eventueel in combinatie met een kort woord. Bjvoorbeeld een zelfstandig naamwoord en eventueel een lidwoord.

Hoeveel tijd heeft het brein nodig?

De gemiddelde verwerkingstijd van drie tot vier chunks, van zien naar begrijpen, is 300 tot 500 milliseconden. Dat is ongeveer een derde tot een halve seconde. Als we bekend zijn met het materiaal, is de verwerkingstijd sneller dan wanneer de materie nieuw is.

De factor: Tekst

Vocabulair en jargon

Het vocabulaire en jargon in een tekst kunnen je leessnelheid aanzienlijk beïnvloeden. Als je niet bekend bent met de woorden of termen die in een tekst worden gebruikt, kan dit je leestempo vertragen omdat je tijd nodig hebt om ze te begrijpen of op te zoeken. Daarom is het belangrijk om je vocabulaire uit te breiden en jezelf vertrouwd te maken met het jargon dat in je vakgebied wordt gebruikt.

Tekstopmaak

De manier waarop een tekst is opgemaakt, kan ook invloed hebben op je leessnelheid. Teksten die zijn opgemaakt met duidelijke koppen, bullet points en korte paragrafen zijn meestal gemakkelijker en sneller te lezen dan lange, ononderbroken blokken tekst. Het gebruik van vetgedrukte of onderstreepte woorden kan ook helpen om belangrijke punten te benadrukken en je leessnelheid te verhogen.

Ideale regellengte en interlinie

De ideale regellengte (gemiddeld 9 tot 13 woorden per regel) en interlinie kunnen ook een rol spelen in je leessnelheid. Over het algemeen is het gemakkelijker en sneller om korte regels tekst te lezen dan lange. Bovendien kan een grotere interlinie het lezen vergemakkelijken door de tekst minder samengepakt te laten lijken.

Het aanpassen van documenten

Als je de mogelijkheid hebt, kan het aanpassen van documenten om ze leesvriendelijker te maken, ook helpen om je leessnelheid te verhogen. Dit kan betekenen dat je de lettergrootte of het lettertype wijzigt, de regelafstand aanpast, of de tekst opmaakt op een manier die het lezen vergemakkelijkt.

Abonneer je op onze kennisbank

Naam(Vereist)

cursus snellezen

Cursus Snellezen

  • Lees sneller met dieper begrip
  • Ook incompany en op maat

 

Bekijk cursus arrow_forward